ลำปาง

จังหวัดลำปาง เป็นจังหวัดที่มีอายุเก่าแก่ไม่น้อยกว่า1,300ปี มีชื่อเรียกขานกันหลายชื่อ ซึ่งปรากฏหลักฐานตามตำนานต่าง ๆ รวม11ชื่อ ได้แก่ กุกกุฏนคร ลัมภกับปะนคร ศรีนครชัย นครเวียงคอกวัว เวียงดิน เขลางค์นคร นครลำปางคำเขลางค์ อาลัมภางค์ เมืองลคร และเมืองนครลำปาง จากการที่เรียกขานกันว่า“กุกกุฏนคร”แปลว่าเมืองไก่ ดังนั้น ตราประจำจังหวัดลำปาง คือ“ไก่ขาว”จังหวัดลำปาง สร้างเมื่อ พ.ศ.1223จากหนังสือพงศาวดารโยนกกล่าวว่า“สุพรหมฤาษี”สร้างเมืองเพื่อให้ เจ้าอนันตยศ โอรสพระนางจามเทวี ครองคู่กับเมืองหริภุญชัย (ลำพูน) ให้ชื่อเมืองว่า“นครเขลางค์”ต่อมาเปลี่ยนเป็น“นครอัมภางค์”และเปลี่ยนชื่อเป็น“นครลำปาง”ในภายหลังในสมัยโยนกเชียงแสน นครลำปางเคยตกอยู่ภายใต้อำนาจของขอม เคยเป็นเมืองประเทศราชของพม่าและเมืองเชียงใหม่ ในสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรี“เจ้าทิพย์ช้าง”สามารถขับไล่พวกพม่าออกจากเมืองลำปางได้สำเร็จ จึงได้รับการสถาปนาเป็น“พระยาสุวลือไชยสงคราม”ขึ้นครองนครลำปางในปี พ.ศ.2279ในปี พ.ศ.2307 “เจ้าแก้วฟ้า”พระโอรสของเจ้าทิพย์ช้างได้ขึ้นครองนครลำปาง และเป็นต้นตระกูล ณ ลำปาง ณ ลำพูน รวมทั้ง ณ เชียงใหม่ ในเวลาต่อมา และมี“เจ้าบุญวาทย์วงศ์มานิต”เป็นผู้ครองนครลำปางองค์สุดท้าย

จังหวัดลำปางได้ประกาศจัดตั้งเป็นจังหวัด ในปี พ.ศ.2435 (สมัยรัชกาลที่5)โดยขึ้นอยู่กับมณฑลพายับสมัยหนึ่ง (พ.ศ.2443)ต่อมาแยกเป็นมณฑลมหาราษฎร์ ในปี พ.ศ.2458ซึ่งในเวลาต่อมาได้มีประกาศยกเลิกมณฑลทั่วราชอาณาจักร ลำปางจึงมีฐานะเป็น“จังหวัดลำปาง”ตามพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการอาณาจักรสยาม พ.ศ.2476